Έχουμε τη χαρά να σας καλωσορίσουμε στον ιστότοπο του «Με δύο γλώσσες»! Πρόκειται για έναν οργανισμό «παράρτημα» της υπηρεσίας πληροφόρησης Bilingualism Matters του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Γενικός υπεύθυνος της υπηρεσίας είναι η καθηγήτρια Antonella Sorace, η οποία αναγνωρίζεται διεθνώς ανάμεσα στους πιο γνωστούς ερευνητές για τη Διγλωσσία σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπεύθυνη για την υπηρεσία «Με δύο γλώσσες» στην Ελλάδα είναι η καθηγήτρια Ιάνθη-Μαρία Τσιμπλή η οποία διακρίνεται για το έργο της σε θέματα γλωσσικής κατάκτησης.

Η Ελλάδα ως πολύγλωσση κοινωνία

Στην Ελλάδα, η Διγλωσσία έχει κυρίως δύο καταγωγές: (α) τα παιδιά από μεικτούς γάμους, οικογένειες στις οποίες ο ένας γονέας μιλάει άλλη γλώσσα από την ελληνική και (β) τα παιδιά από μεταναστευτικές οικογένειες. Μια τρίτη (αριθμητικά μικρότερη) πιθανότητα είναι τα παιδιά Ελλήνων γονέων οι οποίοι, γνωρίζοντας τα οφέλη της Διγλωσσίας, στέλνουν τα παιδιά τους σ’ένα δίγλωσσο ή αλλόγλωσσο σχολείο (πχ. γαλλικό, αγγλικό, γερμανικό κλπ. σχολείο).

Σύμφωνα με πρόσφατα καταγεγραμμένα στοιχεία, το ποσοστό των δίγλωσσων παιδιών στην Ελλάδα ξεπερνάει το 10% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού. Σχεδόν σε κάθε σχολική τάξη φοιτούν 1-4 δίγλωσσα παιδιά που έχουν ως πρώτη/μητρική γλώσσα (κυρίως την αλβανική, ρωσική, τουρκική, ρομά). Το σύνολο των δίγλωσσων μαθητών υπολογιζόταν το 2002-03 στις 96.526 (2004: 58), ενώ η πρώτη γλώσσα που μιλάνε τα παιδιά αυτά στο σπίτι τους, καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα (όπως φαίνεται και από τις χώρες προέλευσης των οικογενειών στο γράφημα) (2004: 29).

Το σχετικά νέο φαινόμενο της Διγλωσσίας και η έλλειψη γνώσης οδηγούν συχνά σε προκαταλήψεις και αρνητικές αντιδράσεις σχετικά με το μεγάλωμα ενός παιδιού με δύο γλώσσες. Δυστυχώς, αρκετές φορές η διγλωσσία θεωρήθηκε μια κατάσταση που μπερδεύει το παιδί, μια κατάσταση ‘διαφορετική’ από τη φυσιολογική. Στόχος της υπηρεσίας «Με δύο γλώσσες» είναι να βοηθήσουμε όλες και όλους με πλήθος πληροφοριών για τα θετικά της διγλωσσίας και να ενθαρρύνουμε τις οικογένειες, τους εκπαιδευτικούς και τους θεσμικούς φορείς να υποστηρίξουν την δίγλωσση ή ακόμη και πολύγλωσση ανάπτυξη των παιδιών μας.

Κυριότερες Εθνικότητες των κατόχων αδειών παραμονής στην Ελλάδα, 2003-2004
Πηγή: http://diversity.commedia.net.gr/files/statistics/statistika_dedomena_gia_metanastes_sthn_ellada.pdf 

Η Διγλωσσία κάνει καλό

Η έρευνα έχει δείξει ότι η διγλωσσία βοηθάει θετικά την ανάπτυξη των παιδιών. Τα παιδιά που εκτίθενται σε διαφορετικές γλώσσες αντιλαμβάνονται εύκολα διαφορετικές κουλτούρες και γνωρίζουν πολλούς πολιτισμούς. Έτσι εξοικειώνονται με διαφορετικούς τρόπους σκέψης και αντιλαμβάνονται πιο εύκολα τη γνώμη του «άλλου». Επίσης, έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι τα δίγλωσσα παιδιά έχουν την τάση να έχουν καλύτερη επίδοση σε τεστ ‘πολλαπλών δοκιμασιών’ και να είναι καλύτερα σε θέματα προσοχής. Συχνά είναι πιο καλοί αναγνώστες και γενικά μαθαίνουν εύκολα ξένες γλώσσες. Η Διγλωσσία λοιπόν δεν είναι απλά ‘Δύο Γλώσσες’, αλλά πολλά παραπάνω!

Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα της διγλωσσίας κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μειονεκτήματα, όταν το Ελληνικό σχολείο, δεν καταφέρνει να αντιμετωπίσει την ετερότητα στην τάξη. Όλοι μαζί προσπαθούμε στην αλλαγή των υπαρχουσών συνθηκών, μέσα από προγράμματα, όπως το Εκπαίδευση Αλλοδαπών και Παλλινοστούντων Μαθητών, την εκπαίδευση των παιδιών της μουσουλμανικής κοινότητας της Θράκης, το πρόγραμμα Εκπαίδευσης παιδιών Ρομά και το πρόγραμμα ‘Παιδεία Ομογενών’ μεταξύ άλλων. Εξάλλου, υπάρχουν πολλοί κρατικοί φορείς (όπως το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας  και το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου) αλλά και μη-κερδοσκοπικές οργανώσεις, όπως το "Πολύδρομο: Ομάδα και Περιοδική Έκδοση για τη Διγλωσσία και τον Πολυπολιτισμό στην Εκπαίδευση και την Κοινωνία" που εργάζονται συστηματικά για την διερεύνηση αναγκών στο χώρο της γλώσσας και τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης στον τομέα. Τέλος, ένα ευρύ δίκτυο οργανισμών ασχολείται με θέματα που ενδιαφέρουν αλλόγλωσσους πληθυσμούς στην Ελλάδα (ενδεικτικά παραδείγματα: το ελληνικό φόρουμ μεταναστών, πολυάριθμες ΜΚΟ, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ιστοσελίδα για την Κοινωνική Ένταξη στην Ελλάδα, μεταξύ πολλών άλλων.

Διαβάστε περισσότερα (άρθρα από επιστημονικά περιοδικά και αποδελτίωση τύπου στο εξωτερικό για τα θετικά της διγλωσσίας) εδώ.