ΟΔΗΓΟΙ
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΚΑΙ ΤΟΥ HEAL-LINK
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΠΗΓΩΝ
ΟΙ ΤΥΠΟΙ ΥΛΙΚΟΥ KAI ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΠΗΓΩΝ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Τα Βηματα της Διαδικασιας Ανακτησης Πληροφοριων

Αφού έχετε αποφασίσει σε ποιους τύπους υλικού είναι πιθανό να βρείτε τις πληροφορίες που σας ενδιαφέρουν και ποια εργαλεία θα χρησιμοποιήσετε για να εντοπίσετε τις κατάλληλες πηγές, το επόμενο βήμα είναι να χρησιμοποιήσετε αποτελεσματικά τις διαθέσιμες τεχνικές ανάκτησης πληροφοριών του κάθε εργαλείου για να διατυπώσετε την αναζήτησή σας με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αρκετά ακριβής για να ανακτήσει συναφή τεκμήρια, χωρίς να είναι πολύ περιοριστική που θα έχει ως συνέπεια να χάσετε σημαντικές για την έρευνά σας εγγραφές.

Το βασικό σ’ αυτό το στάδιο είναι να αποφασίσετε ποιες είναι οι ομάδες εννοιών της έρευνας που θέλετε να κάνετε, ποιες οι μεταξύ τους σχέσεις και να εντοπίσετε ποικιλία τρόπων για να εκφράσετε τις έννοιες με λέξεις, φράσεις, σύμβολα.

Παράδειγμα: Ο ερευνητής θέλει να εντοπίσει τεκμήρια που αναφέρονται σε διδακτικές μεθοδολογίες της εκμάθησης μιας δεύτερης/ξένης γλώσσας στα παιδιά.
Οι ομάδες εννοιών της συγκεκριμένης έρευνας είναι τρεις και θέλουμε να υπάρχουν όλες στα τεκμήρια που θα ανακτήσουμε, άρα θα πρέπει να τις συνδέσουμε μεταξύ τους με τον λογικό τελεστή AND:

  1. Second language acquisition
  2. Teaching methodologies
  3. Children

Αφού εντοπίσετε ποιες είναι οι ομάδες και αποφασίσετε πως πρέπει να τις συνδέσετε, το επόμενο βήμα είναι να συγκεντρώσετε λέξεις, φράσεις και έννοιες για να μπορέσετε να τις εκφράσετε.

Ομάδα εννοιών 1: second language acquisition, second language learning, second language teaching, foreign language acquisition, non-native speakers

Ομάδα εννοιών 2: teaching methodologies, teaching principles, teaching practices, pedagogy, language classroom, learner corpora

Ομάδα εννοιών 3: children, childhood, young learners

Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξετε μια στρατηγική κατάλληλη για το πληροφοριακό σας πρόβλημα.

Λογικοι Τελεστες (AND ή +, OR, NOT ή -) Boolean Operators

Οι λογικοί τελεστές μας δίνουν τη δυνατότητα να συνδυάσουμε με διάφορους τρόπους τους όρους που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε στην αναζήτησή μας έτσι ώστε να πετύχουμε την ανάκτηση καλύτερων αποτελεσμάτων.

Οι λογικοί τελεστές πρέπει να γράφονται πάντα με κεφαλαία γράμματα.

AND ή + Όταν συνδέουμε δύο ή περισσότερους όρους με το λογικό τελεστή AND, δηλώνουμε ότι θέλουμε να ανακτηθούν οι εγγραφές των τεκμηρίων που έχουν όλους τους όρους που συνδέονται με αυτόν τον τελεστή.

Συνήθως είναι ο προεπιλεγμένος τελεστής σύνδεσης, κάτι που σημαίνει ότι αν δε χρησιμοποιήσουμε καθόλου τελεστές, το εργαλείο έρευνας συνδέει τους όρους με τον τελεστή αυτόν χωρίς να το δηλώσουμε εμείς.

Παράδειγμα: Cinema AND Adaptations AND Shakespeare

Τα τεκμήρια που θα ανακτηθούν θα περιλαμβάνουν και τους τρεις όρους. Αν ένα τεκμήριο περιλαμβάνει μόνο έναν ή μόνο δύο από τους όρους, δε θα ανακτηθεί!

Χρησιμοποιούμε τον τελεστή AND συνήθως για να συνδέσουμε όρους που ανήκουν σε διαφορετικές ομάδες εννοιών ή για να συνδέσουμε τις διαφορετικές ομάδες εννοιών μεταξύ τους.

OR Όταν συνδέουμε δύο ή περισσότερους όρους με το λογικό τελεστή OR, δηλώνουμε ότι θέλουμε να ανακτηθούν οι εγγραφές των τεκμηρίων που περιλαμβάνουν τουλάχιστον έναν από τους όρους που συνδέονται με αυτόν τον τελεστή.

Παράδειγμα: Cinema OR Movies OR Film

Τα τεκμήρια που θα ανακτηθούν θα περιλαμβάνουν είτε έναν, είτε δύο, είτε και τους τρεις όρους αναζήτησης.

Χρησιμοποιούμε τον τελεστή OR συνήθως για να συνδέσουμε όρους που ανήκουν στην ίδια ομάδα εννοιών, όπως συνώνυμα, σχετικούς, ειδικότερους ή γενικότερους όρους.

NOT ή – Όταν χρησιμοποιούμε το λογικό τελεστή NOT, δηλώνουμε ότι θέλουμε να μην ανακτηθούν οι εγγραφές που περιλαμβάνουν τον όρο που ακολουθεί αυτόν τον τελεστή.

Παράδειγμα: Shakespeare AND biography NOT autobiography

Τα τεκμήρια που θα ανακτηθούν θα περιλαμβάνουν το όρο Shakespeare και τον όρο biography αλλά όχι τον όρο autobiography.

Χρησιμοποιούμε τον τελεστή NOT, για να αποφύγουμε να ανακτήσουμε τεκμήρια που δεν είναι σχετικά με αυτό που ψάχνουμε.

Ορισμένες φορές είναι απαραίτητο να υπάρχει μεγαλύτερη ακρίβεια στη σύνταξη των όρων. Οι όροι μπορεί να βρίσκονται στο ίδιο κείμενο, χωρίς όμως να σχετίζονται νοηματικά ή να εμφανίζονται σε διαφορετική από την επιθυμητή σειρά. Για παράδειγμα, αν συνδέσουμε τους όρους British και Fiction με το λογικό τελεστή AND, τα τεκμήρια που θα ανακτηθούν θα περιλαμβάνουν και τους δύο όρους όχι όμως απαραίτητα με αυτή τη σειρά και όχι διπλά, δίπλα, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να αναφέρονται σε κάποιο άλλο θέμα και όχι σε “British Fiction”.

Επίσης είναι δύσκολο και κουραστικό να περιλαμβάνονται σε μια αναζήτηση όλες οι λέξεις που παράγονται από την ίδια ρίζα ή γράφονται με λίγο διαφορετικό τρόπο.

Π.χ. theater, theatre, theatrical, theatricality

Για να λυθούν τα παραπάνω προβλήματα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δύο άλλες τεχνικές ανάκτησης πληροφοριών και συγκεκριμένα τους τελεστές εγγύτητας και την αποκοπή.

Τελεστες Εγγυτητας (“ ”, ~5) Proximity Operators

Με τους τελεστές εγγύτητας μπορούμε να δηλώσουμε την εγγύτητα που θα έχουν οι όροι μεταξύ τους στις εγγραφές που θα ανακτηθούν.

“” Με τη χρήση των εισαγωγικών δηλώνουμε ότι θέλουμε να αναζητηθούν οι όροι ως φράση, δηλαδή να μην παρεμβάλλονται άλλες λέξεις ανάμεσά τους.

Π.χ. “postmodern fiction”

~5 Χρησιμοποιώντας το σύμβολο ~ και έναν αριθμό στο τέλος των όρων που μας ενδιαφέρουν δηλώνουμε πόσες λέξεις μπορούν να παρεμβάλλονται ανάμεσα στους όρους.

Π.χ. “Irish poetry”~4

Αποκοπη (?, *, ~) Truncation

Η αποκοπή δίνει τη δυνατότητα να περιλάβουμε στην έρευνα όλες τις λέξεις ή όσες χρειάζεται η έρευνα, που παράγονται από την ίδια ρίζα.

? Επιτρέπει ν’ αντικατασταθεί ένας μόνο χαρακτήρας από οποιοδήποτε γράμμα

Π.χ. wom?n (θα ανακτήσει εγγραφές που έχουν τους όρους woman, women )
characteri?ation (θα ανακτήσει εγγραφές που έχουν τους όρους characterization, characterization)

* Επιτρέπει να προστεθεί οποιοσδήποτε αριθμός χαρακτήρων μετά το τελευταίο γράμμα ή ανάμεσα στα γράμματα μιας λέξης.

Π.χ. introduc* (θα ανακτήσει τις λέξεις introduction, introductory, introducing)
colo*r (θα ανακτήσει τις λέξεις color, colour)

~ Χρησιμοποιείται στο τέλος ενός μόνο όρου αναζήτησης για να ανακτήσει λέξεις που γράφονται με παρόμοιο τρόπο

Π.χ. linguistics~ (θα ανακτήσει τις λέξεις linguistic, linguistico, linguistica, linguistici, linguisticae)

Προσοχή: Τα παραπάνω σύμβολα δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αρχή μιας λέξης.

Αναζητηση σε ευρος ( { } ή [ ] ) Range Search

{ } ή [ ] Χρησιμοποιώντας τα σύμβολα των αγκυλών και το “ΤΟ” ανάμεσα στους όρους ή τις ημερομηνίες, μπορούμε να δηλώσουμε το εύρος της αναζήτησης.

Π.χ. {Shake TO Shakespearean}, [2018 TO 2020]

Ενισχυση Βαρυτητας Ορου ( ^ )

^ Χρησιμοποιώντας το σύμβολο αυτό μαζί με κάποιον αριθμό στο τέλος ενός όρου, μπορούμε να δηλώσουμε μεγαλύτερη βαρύτητα σε κάποιον όρο της αναζήτησης.

Οι παραπάνω τεχνικές ανάκτησης πληροφοριών μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε συνδιασμό.

Π.χ. (cinema OR movi* OR film?) AND adaptat* AND Shakespeare^6

Προσοχή

Τα διάφορα σύμβολα που χρησιμοποιούνται στις τεχνικές αναζήτησης μπορεί να διαφοροποιούνται σε κάθε βάση ή εργαλείο έρευνας. Επομένως, είναι απαραίτητο ο ερευνητής να συμβουλεύεται την τεκμηρίωση (Βοήθεια / Help) που διαθέτει η κάθε βάση ή το εργαλείο έρευνας που θα χρησιμοποιήσει, πριν ξεκινήσει την έρευνά του.

Επιμέλεια Οδηγού: Κλεονίκη Σκουλαρίκα

Πίσω στην Αρχή