ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ - ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ

Τα ευρετήρια παραπομπών αποτελούν ευρετήρια άρθρων περιοδικών στα οποία έχει γίνει παραπομπή από κάποια άλλη περιοδική επιστημονική έκδοση μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Τα ευρετήρια παραπομπών μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε ποιοι συγγραφείς έχουν κάνει παραπομπή σ' ένα συγκεκριμένο άρθρο ή σε άρθρα ενός συγκεκριμένου συγγραφέα.

ΧΡΗΣΗ

Ένα ευρετήριο παραπομπών αναφέρει σε ποια άρθρα έχει γίνει παραπομπή ένα συγκεκριμένο άρθρο ή άρθρα ενός συγκεκριμένου συγγραφέα. Τα ευρετήρια παραπομπών είναι πολύτιμα εργαλεία για τον εντοπισμό βιβλιογραφίας όταν:
- γνωρίζουμε ένα άρθρο βασικό στην έρευνά μας - γνωρίζουμε έναν σημαντικό συγγραφέα στη θεματική περιοχή που μας ενδιαφέρει

Η έρευνα στα ευρετήρια παραπομπών μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα άρθρο σα να είναι θεματικός όρος για να εντοπίσουμε πιο πρόσφατα άρθρα πάνω στο ίδιο θέμα. Για παράδειγμα μπορούμε να εντοπίσουμε όλα τα άρθρα που παραπέμπουν στα άρθρα του Christopher R. Smit που εκδόθηκαν το 2000 στο περιοδικό Journal of Popular Culture. Αυτό το είδος έρευνας εντοπίζει συχνά σχετικά με το θέμα μας άρθρα που δεν θα μπορούσαν να εντοπιστούν χρησιμοποιώντας παραδοσιακούς τρόπους έρευνας όπως για παράδειγμα έρευνα με θέμα ή συγγραφέα.

Οι ερευνητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ευρετήρια παραπομπών για να εντοπίσουν τις σχέσεις που υπάρχουν ανάμεσα σε συγγραφείς που παραπέμπουν σε άρθρα για το ίδιο θέμα, και για να προσδιορίσουν τη συχνότητα με την οποία χρησιμοποιείται ένα συγκεκριμένο άρθρο από άλλους, μια ένδειξη της σημαντικότητάς του στη βιβλιογραφία του συγκεκριμένου θεματικού τομέα.

ΕΡΕΥΝΑ

Η έρευνα των ντοκουμέντων με τα ευρετήρια παραπομπών γίνεται με τον εξής τρόπο:
Έστω, ότι γνωρίζουμε ένα σχετικά παλιό άρθρο πάνω στο θέμα που μας ενδιαφέρει και θέλουμε να βρούμε νεώτερη βιβλιογραφία. Ή έστω, ότι θέλοντας να μάθουμε κάτι για ένα θέμα, αναζητούμε σε κάποιο πληροφοριακό βιβλίο (εγκυκλοπαίδεια, κατάλογο βιβλιοθήκης κλπ.) ένα άρθρο πάνω σ' αυτό το θέμα. Καταφεύγουμε στο ευρετήριο παραπομπών και βρίσκουμε εκεί το άρθρο από το όνομα του συγγραφέα του. Κάτω από αυτό το άρθρο, το ευρετήριο παραπομπών απαριθμεί αλφαβητικά τα έργα που παραπέμπουν σ' αυτό το άρθρο.

Δυνατότητες έρευνας στα ευρετήρια παραπομπών
Απλή Έρευνα:

Σύνθετη Έρευνα:

ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

"Το κυριότερο χαρακτηριστικό ενός ευρετηρίου παραπομπών είναι ότι δίνει απαντήσεις που αφορούν θέματα, αν και οι αναγραφές παρουσιάζονται στο όνομα των συγγραφέων, χωρίς να έχει προηγηθεί καμιά θεματική επεξεργασία.
Η σημασία όμως των ευρετηρίων αυτών δεν περιορίζεται στη θεματική έρευνα. Επεκτείνεται στην ανίχνευση της ιστορίας μιας επιστημονικής ιδέας, στη μελέτη της διακίνησης των πληροφοριών, στην εξαγωγή συμπερασμάτων και στατιστικών δεδομένων, τόσο για τα ίδια τα δημοσιεύματα, όσο και για τους συγγραφείς τους, ως παραγωγούς ιδεών και πληροφοριών, αφού, ο αριθμός των παραπομπών προς ένα δημοσίευμα αποτελεί ένα αντικειμενικό κριτήριο για την εκτίμηση της αξίας και της βιωσιμότητας των ιδεών που περιέχει.
Ακόμα δίνουν πληροφορίες για τις σχέσεις ανάμεσα στις διάφορες επιστήμες. Ένα από τα χαρακτηριστικά της εποχής μας είναι η αλληλεπίδραση των επιστημών. Αν ένα άρθρο σ' ένα πεδίο γνώσης αναφέρεται συχνά από τους ειδικούς άλλων πεδίων, αυτό δείχνει, ότι οι ιδέες που εκφράζονται σ' αυτό το άρθρο, καρποφορούν σε πολλές επιστήμες. Με τα ευρετήρια παραπομπών οι δεσμοί ανάμεσα στις επιστήμες και τις θεωρίες αναγνωρίζονται με ταχύτητα, που δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με άλλα μέσα, όποια κι αν είναι η ποιότητα των ταξινομικών συστημάτων ή η ικανότητα των ταξινόμων. Στα ευρετήρια παραπομπών, τη σχέση με τις ιδέες, που εκφράζονται σ' ένα επιστημονικό ντοκουμέντο, τη διαπιστώνουν οι ίδιοι οι επιστήμονες, δηλ. οι συγγραφείς των άρθρων που παραπέμπουν σ' αυτό το ντοκουμέντο."

[ Αλκημήνη Α. Σκανδάλη, Η Επιστήμη της Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης (Αθήνα : Ι. Γ. Βασιλείου, 1990) 69 ]

Πίσω στην Αρχή